Activiteiten 

Op deze pagina worden de diverse artikelen weergegeven over het vakgebied van Marcel van den Heuvel

Gepubliceerd 25 januari 2022 op NU.nl via: https://www.nu.nl/ondernemen/6179966/zo-kan-een-vertrouwenspersoon-helpen-bij-misstanden-in-het-bedrijf.html


Zo kan een vertrouwenspersoon helpen bij misstanden

De werkplek zou voor iedereen een veilige plek moeten zijn, maar is dat helaas niet altijd. Misstanden zoals bij The Voice of Holland komen ook bij 'gewone' Nederlandse bedrijven voor. Het aanstellen van vertrouwenspersonen kan de sociale veiligheid op het werk verbeteren. Maar wat kan hij of zij precies doen om de werkvloer veiliger te maken? We vragen het Gerda Arends, bestuurslid van de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen (LVV).


Zijn bedrijven en organisaties verplicht een vertrouwenspersoon aan te stellen?

"Nee, op dit moment niet. In de Arbowet is bepaald dat de werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving, zowel in fysieke als in psychosociale zin. Een vertrouwenspersoon aanstellen kan daarbij horen maar is geen vereiste. In 2020 is er wel een wetsvoorstel ingediend door GroenLinks om het aanstellen van een vertrouwenspersoon verplicht te maken voor bedrijven. Nu er een nieuw kabinet is, zou het snel behandeld moeten worden."


Maken er al veel bedrijven en organisaties gebruik van een vertrouwenspersoon?

"We hebben als LVV een landelijk register waar vertrouwenspersonen die de basisopleiding hebben gevolgd geregistreerd kunnen worden. Sinds 2018, toen de kwestie #metoo in het nieuws kwam, zagen we het aantal geregistreerde vertrouwenspersonen bijna verdubbelen, van 1250 naar 2000 nu. Als je bedenkt hoeveel duizenden bedrijven er in Nederland zijn, dan is dit nog steeds maar een klein aantal."

"De impact van het nieuws rond The Voice of Holland is groot. We hopen dat het nog meer bewustwording creëert voor de rol die een vertrouwenspersoon kan spelen in organisaties." 


Met wat voor soort problemen kunnen mensen terecht bij een vertrouwenspersoon?

"Mensen denken vaak meteen aan ernstige zaken als seksuele intimidatie en discriminatie, en dat klopt ook, maar het kunnen ook andere dingen zijn. Als je gepest wordt op het werk, bijvoorbeeld, of als je ziet dat een collega steelt van het bedrijf. De vertrouwenspersoon is er ook om de samenwerking in het bedrijf te verbeteren. Bijvoorbeeld als je een aanvaring gehad hebt met een collega en je het lastig vindt om daarna weer contact te zoeken."


Wat kan een vertrouwenspersoon voor mij doen?

"Ten eerste is de vertrouwenspersoon er om iemand een luisterend oor te bieden. Afhankelijk van wat diegene nodig heeft om zich beter te voelen bij de situatie, kan de vertrouwenspersoon helpen bij het nemen van de volgende stap. Dat kan een gesprek zijn met de partij waar je een conflict mee hebt gehad. Als dat niets oplost, kan de vertrouwenspersoon helpen bij het indienen van een officiële klacht."


"Als er meerdere mensen aankloppen met ongeveer dezelfde melding, kan de vertrouwenspersoon bij de leiding aangeven dat er iets niet goed gaat binnen de organisatie en dat dit onderzocht moet worden."


John de Mol, destijds met zijn bedrijf Talpa de werkgever bij The Voice of Holland, stelt dat er vertrouwenspersonen voor werknemers en begeleiders voor kandidaten waren om zich toe te wenden. Waarom kwam het dan niet eerder tot een melding?

"In het algemeen kan je zeggen dat, wanneer er een aanspreekcultuur binnen de organisatie is, mensen zich ook makkelijker uitspreken over situaties waarin ze zich niet oké voelen. Zo'n cultuur lijkt hier niet te zijn geweest. Een vertrouwenspersoon moet onafhankelijk zijn, goed vindbaar en benaderbaar. Tegelijkertijd wil je als melder niet dat anderen kunnen zien dat jij met de vertrouwenspersoon in gesprek bent. Dus misschien moet deze juist niet op 'de vloer' beschikbaar zijn, maar op een andere, meer anonieme plek."


Hoe zorgt de vertrouwenspersoon ervoor dat iemand veilig zijn of haar verhaal kan doen?

"Alles wat iemand aan de vertrouwenspersoon vertelt, wordt vertrouwelijk gehouden. Dus de naam van de melder, maar ook die van de vermeende overtreder. Dit geldt tenzij er een ernstig strafbaar feit gepleegd is. Daar doe je als vertrouwenspersoon melding van bij de politie. Dat zou dan gaan om zaken als moord, doodslag en verkrachting."


Download hier het artikel als PDF bestand
Steeds vaker mediation tussen burger en overheid 
Samenvatting van berichtgeving gepubliceerd op de NOS website en uitzending Nieuwsuur (2017-2018) via: https://nos.nl/artikel/2243949-steeds-vaker-mediation-tussen-gemeente-en-burger 

Bij mediation denk je al snel aan scheidingen of arbeidsconflicten, maar mediators zijn ook actief voor gemeenten en provinciale overheden. De inzet van mediators door (lokale) overheden neemt de laatste jaren toe, zeggen de beroepsvereniging VMO, de Mediatorsfederatie Nederland (MfN) en hoogleraar mediation Dick Allewijn.

Gemeenten en provincies zien zich genoodzaakt om mediators in de arm te nemen omdat burgers steeds mondiger worden. Waar vroeger de overheid het voor het zeggen had, zie je nu steeds vaker een mondige burger die mee wil praten en goed in de materie ingelezen is. 

Algemene wet bestuursrecht (Awb)
Bij het afhandelen van bezwaarschriften wordt ook vaker gebruik gemaakt van mediationtechnieken. Deze werkwijze staat bekend als de 'methode Overijssel'. Vml. voorzitter van de provinciale bezwaarschiftencommissie(s), Marcel van den Heuvel, zelf MfN-registermediator, zegt hierover 'met behulp van mediationtechnieken kunnen zowel de burger als de behandelend ambtenaar elkaar beter begrijpen en dat uit zich in het lage aantal burgers dat uiteindelijk in beroep bij de bestuursrechter gaat.

Conflictmanagement
Dat mediation meer ingeburgerd raakt als instrument voor conflictmanagement, blijkt ook uit de populariteit van mediationopleidingen onder burgemeesters. De helft van de burgemeesters heeft inmiddels zo'n opleiding gedaan. Daarnaast is er sinds enkele jaren een bijzonder hoogleraar mediation, die valt onder de rechtenfaculteit van de VU.

"Alles laten uitvechten door juristen of advocaten wordt niet langer gepikt door de maatschappij", zegt hoogleraar, Dick Allewijn. Dat is vaak een destructief proces, dat escalerend werkt. Voor advocaten in spe is het juist belangrijk dat ze kunnen de-escaleren en zaken op een andere manier kunnen schikken. Daarom is het belangrijk dat ze zich ook mediationvaardigheden eigen maken."

De leerstoel moet mediation in de brede zin naar een hoger plan tillen. Dat lijkt ook nodig, zegt Allewijn. Mediationvaardigheden worden weliswaar steeds vaker toegepast, maar dat gebeurt veelal nog informeel. Formele mediation vinden gemeenten vaak nog een stap te ver. Want als dit succesvol is, roept het angst voor een precedentwerking op. En als het niet succesvol is, dan vraagt men zich af of men niet beter direct naar de rechter had kunnen stappen.

"De overheid geeft niet graag de regie uit handen", weet Allewijn. "Maar de inschakeling van een mediator als onafhankelijke derde is voor gemeenten en provincies een mogelijke oplossing. 

De overheid maakt de regels en er kan niet altijd 'geschikt' worden. De overheid heeft naast een zorgende ook een controlerende taak. Zij is dus niet altijd te porren voor herstel van teloor gegaan vertrouwen. Ook houden ze bij de overheid niet van het woord onderhandelen. Dat doet teveel denken aan handje klap. Maar de overheid is wel bezig om beter contact te hebben met burgers. Dat zie je ook aan overheidsprojecten (BZK) als Prettig Contact met de Overheid."

Kostenbesparing
Er zijn zowel voordelen als nadelen aan mediation. Burgers kunnen in het geval van mediation met de overheid invloed uitoefenen op de oplossing van het geschil. Daarnaast zijn de totale kosten voor mediation vaak een stuk lager dan de juridische kosten die gemoeid zijn met een gerechtelijke procedure. Daarnaast ga je samen op zoek naar een goede oplossing, waarbij beide partijen inspraak hebben. Dat leidt vaker tot een oplossing waarover beide partijen tevreden zijn."

Een nadeel van mediation is dat een mediator nooit een beslissing kan afdwingen, zoals een rechter dat kan. Als een van beide partijen niet een werkelijke inspanning wil doen om tot een oplossing te komen, worden geld en tijd verspild.

Download hier het artikel als PDF bestand